Giải thích mô hình nến

Mô hình nến vốn dĩ đã có từ thế kỷ 18 của các thương nhân mua bán gạo tại Nhật Bản. Mô hình nến là một công cụ kỹ thuật thu thập dữ liệu cho nhiều khung thời gian và tích hợp vào một thanh nến duy nhất. Điều này làm cho mô hình nến hữu ích hơn so với các thanh mở, cao, thấp, đóng (OHLC) truyền thống hoặc các biểu đồ đường kết nối các dấu chấm của giá đóng cửa với nhau. 

Chân nến (râu nến) có thể xây dựng và dự báo các mô hình nến về xu hướng giá sau khi hoàn thành. Đương nhiên, bạn có thể sáng tạo màu thích hợp tạo thêm chiều sâu cho công cụ kỹ thuật đầy màu sắc này. 

Theo truyền thống, nến được sử dụng tốt nhất trên cơ sở Day Trading, ý tưởng là mỗi nến ghi lại giá trị của cả ngày về tin tức, dữ liệu và hành động giá. Điều này cho thấy nến hữu ích hơn đối với các nhà giao dịch longer-term hoặc swing traders.

Quan trọng nhất, mỗi ngọn nến kể một câu chuyện. Khi nhìn vào một cây nến, tốt nhất nên xem nó như một cuộc thi giữa người mua và người bán. Nến sáng (màu xanh lá cây hoặc trắng là màn hình mặc định điển hình) có nghĩa là người mua đã thắng trong ngày. Trong khi, nến tối (đỏ hoặc đen) có nghĩa là người bán đã chiếm ưu thế. Nhưng những gì xảy ra giữa giá mở cửa và giá đóng cửa, cũng như cuộc chiến giữa người mua và người bán, là điều khiến nến mô hình nến trở nên hấp dẫn như một công cụ biểu đồ.

Trước tiên chúng ta hãy xem những điều cơ bản về nến để bạn có thể hiểu các phần khác nhau của từng mô hình nến.

Cách đọc một mô hình nến

Một nến ngày (D1) đại diện cho giá mở cửa, cao nhất, thấp nhất và đóng cửa (OHLC) của thị trường. Thân hình chữ nhật, hoặc chỉ thân, được tô màu tối (đỏ hoặc đen) để thể hiện sự giảm giá. Và, màu sáng (xanh lá cây hoặc trắng) để thể hiện sự tăng giá. Các đường bên trên và bên dưới phần thân được gọi là râu nến hoặc đuôi và chúng biểu thị mức giao dịch cao nhất và thấp nhất trong ngày. 

Khi được kết hợp với nhau, các phần của nến thường có thể báo hiệu những thay đổi theo xu hướng của thị trường hoặc làm nổi bật những động thái tiềm năng quan trọng được xác nhận bằng nến của ngày hôm sau. 

Sự khác biệt giữa Nến trong thị trường FX và Nến của các thị trường khác

Trước khi chúng ta đi sâu vào một số mô hình nến cụ thể, chúng ta sẽ thấy sự khác biệt giữa nến Forex và Stock/Quỹ ETF/Future và tất cả các nến khác. Bởi vì thị trường Forex hoạt động trên cơ sở 24 giờ, nên giá đóng cửa mỗi ngày của ngày hôm nay sẽ là giá mở cửa của ngày hôm sau. Do đó, có ít khoảng trống hơn (GAP) trong các mẫu giá trong biểu đồ FX. Nến Forex chỉ có thể tạo ra một khoảng GAP trong một ngày cuối tuần, trong đó giá đóng cửa vào rạng sáng ngày Thứ Sáu khác với giá mở cửa vào Thứ Hai.

Nhiều mô hình nến dựa vào khoảng trống giá (price gap) như một phần không thể thiếu trong sức mạnh báo hiệu của chúng và những khoảng trống đó cần được lưu ý trong mọi trường hợp. Đối với nến FX, người ta cần vận dụng một chút trí tưởng tượng để phát hiện tín hiệu nến tiềm năng có thể không đáp ứng chính xác mô hình nến truyền thống. Ví dụ: trong hình bên dưới được lấy từ biểu đồ FX, bạn sẽ thấy một đợt tăng giá mạnh mẽ của cây nến đầu tiên, 3 nến đỏ tiếp theo chỉ là một sự điều chỉnh và đang chờ thiết lập một xu hướng tiếp diễn. Bạn thấy đấy, thị trường bắt đầu bước vào giai đoạn tăng giá. Với một chút trí tưởng tượng, bạn sẽ có thể phát hiện ra một số mẫu nhất định, mặc dù chúng có thể không nằm trong sách giáo khoa.

Ví dụ về các mô hình nến

Các ví dụ dưới đây bao gồm một số mô hình nến hoạt động đặc biệt tốt với vai trò là thể hiện xu hướng tiếp diễn của thị trường và khả năng đảo chiều. Mỗi hoạt động trong bối cảnh của các thanh nến xung quanh để dự đoán thị trường sẽ tăng cao hơn hoặc thấp hơn. Họ cũng nhạy cảm với thời gian theo hai cách:

• Chúng chỉ hoạt động trong giới hạn của biểu đồ đang được xem xét, cho dù trong ngày, hàng ngày, hàng tuần hay hàng tháng.

• Hiệu lực của chúng giảm nhanh chóng từ 3 đến 5 thanh sau khi mô hình hoàn thành.

Mô hình nến Doji và Spinning Top

Doji là mô hình nến trong đó giá mở và giá đóng gần như là bằng nhau. Một Spinning Top rất giống với một Doji, nhưng có thân rất nhỏ, trong đó giá mở và giá đóng gần bằng nhau nhau (Có thể chênh lệch không đáng kể).

Cả hai mô hình đều cho thấy sự do dự trên thị trường, vì người mua và người bán đã chiến đấu một cách công bằng và hiệu quả và rơi vào trạng thái bế tắc. Nhưng những mô hình này rất quan trọng như một lời cảnh báo rằng sự lưỡng lự cuối cùng sẽ biến mất và một xu hướng giá mới sẽ xuất hiện.

Mô hình nến Bullish/Bearish Engulfing

Một con nến nhấn chìm là một chỉ báo mạnh mẽ về sự thay đổi hướng. Nến nhấn chìm giảm giá là một mô hình đảo chiều sau một xu hướng tăng. Điều quan trọng là thân của cây nến thứ hai (hoặc thứ ba) “nhấn chìm” thân của ngày hôm trước theo hướng ngược lại. Điều này cho thấy rằng, trong trường hợp xu hướng tăng, người mua đã cố gắng đẩy giá tăng trong thời gian ngắn; Nhưng cuối ngày, giá ở mức thấp hơn nhiều so với mức đóng cửa của nến trước đó. Điều này cho thấy rằng xu hướng tăng đang bị đình trệ và đã bắt đầu đảo chiều thành giảm. Ngoài ra, hãy lưu ý các nến của ít nhất hai ngày trước đó, cho thấy mô hình nến 2 đỉnh hoặc 3 đỉnh, bản thân nó đã là một mô hình đảo chiều.

Nến nhấn chìm tăng giá là mô hình hệ quả của nến nhấn chìm giảm và nó sẽ thường xuất hiện sau một xu hướng giảm. Ngoài ra, hai đáy hoặc mô hình ba đáy là hệ quả hình thành cho thấy xu hướng giảm có thể sắp kết thúc và được thiết lập để đảo chiều cao hơn.

Mô hình nến Hammer

Mô hình nến này có hình dạng một cái búa, gợi ý rằng một động thái thị trường giảm đang kết thúc. Lưu ý đuôi dài phía dưới, điều này cho thấy rằng người bán đã thực hiện một nỗ lực để ép thị trường giảm giá, nhưng đã bị từ chối. Cách giải thích quan trọng là đây là lần đầu tiên người mua nổi lên mạnh mẽ trong xu hướng giảm hiện tại, điều này cho thấy sự thay đổi trong tâm lý định hướng. Mô hình được xác nhận bởi một nến tăng vào ngày hôm sau.

Mô hình nến Hanging Man

Mô hình nến Hanging Man cho thấy khả năng đảo chiều quan trọng sắp tới có thể sẽ diễn ra. Câu chuyện đằng sau ngọn nến này là các nhà đầu tư đã bắt đầu có nỗ lực bán khống hoặc phe mua bắt đầu có dấu hiệu chốt lời, dẫn đến đuôi dài giảm giá. Những người mua đã chiến đấu trở lại và kết quả cuối cùng là một thân nến nhỏ, sẫm màu ở trên cùng của ngọn nến. Việc xác nhận một tín hiệu này sẽ đi kèm với một cây nến giảm tiếp tục vào ngày hôm sau.

Lưu ý đặc biệt về Long Tail và Small Bodies

Các cây nến với râu nến dài và thân nhỏ—ví dụ như nến doji—chỉ ra rằng người mua và người bán đã hòa nhau về động lực mua bán, khiến cho giá đóng cửa gần như chính xác ở giá mở cửa. (Một thân nến như vậy cũng có thể có thân rất nhỏ, tạo thành một đỉnh xoay một cách hiệu quả.) Thân nhỏ thể hiện sự do dự trên thị trường đối với hướng đi hiện tại của thị trường.

Điều này cho thấy rằng các mô hình nến như vậy thường là các chỉ báo đảo chiều (Lưu ý chỉ là chỉ báo mang tính tương đối), vì chuyển động có hướng (lên hoặc xuống) có thể đã hết hơi. Cần lưu ý cẩn thận các nến thiếu quyết đoán chính, bởi vì cuối cùng phe bò hoặc phe gấu sẽ thắng. Đây là thời gian để ngồi lại và theo dõi hành vi giá cả, chuẩn bị sẵn sàng để hành động ngay khi thị trường bắt đầu ra tay.

Một tín hiệu nến quan trọng khác cần chú ý là đuôi dài, đặc biệt khi chúng kết hợp với thân nhỏ. Đuôi dài thể hiện nỗ lực không thành công của người mua hoặc người bán để đẩy giá theo hướng ưa thích của họ, chỉ để thất bại và khiến giá quay trở lại gần giá mở cửa. Một mô hình như vậy biểu thị nỗ lực di chuyển tăng/giảm chỉ để kết thúc mà không có sự thay đổi nào.

Phân tích mô hình nến có thực sự hiệu quả không?

Vâng, phân tích nến có thể hiệu quả nếu bạn tuân theo các quy tắc và chờ xác nhận, thường là trong nến của ngày hôm sau (sau khi xuất hiện nến tín hiệu). Các Trader trên khắp thế giới, đặc biệt là bên ngoài châu Á, sử dụng phân tích nến như một phương tiện chính để xác định hướng thị trường tổng thể. Họ sẽ không phải quan tâm giá sẽ ở đâu trong hai đến bốn giờ. Đó là lý do tại sao nến ngày (D1) sẽ hoạt động tốt nhất thay vì nến ở những khung thời gian ngắn hạn. 

Kết Luận

Là một Price Action Trader, ắt hẳn phía trên sẽ là những bước đệm vững chắc trong việc đánh giá và nhìn nhận thị trường thông qua lăng kính “phân tích mô hình nến”. Chưa hết, Phân tích mô hình nến vốn đã tồn tại hàng thế kỷ và luôn hoạt động ở đó vì lý do “bởi vì các nhà giao dịch luôn tuân theo nó”.

Phân tích mô hình nến trên khung D1 là cách hiệu quả nhất để xem biểu đồ nến, vì chúng ghi lại thông tin thị trường và hành động giá của cả ngày. Nếu bạn chọn sử dụng nến ngắn hạn, hãy lưu ý rằng ý nghĩa của chúng chỉ kéo dài trong một vài khoảng thời gian mà bạn chọn.

Đọc thêm: 

1. Chiến lược giao dịch theo Phương pháp Price Action là gì?

2. Các loại Biểu đồ Forex phổ biến mà bạn nên nắm rõ

3. Điểm danh những công cụ Forex phải có khi giao dịch