Có thể bạn chưa biết, thuật ngữ 'bán khống' đôi khi thường gây nhầm lẫn cho nhiều nhà giao dịch mới, thậm chí còn gây lúng túng đối với những nhà giao dịch đã lâu. Vậy, làm sao để giải thích rằng chúng ta có thể bán một sản phẩm gì đó nếu chúng ta không thực sự sở hữu nó?

Bán khống là gì?

Bán khống (còn được gọi là “shorting”, “selling short” hay “going short”) đề cập đến việc bán chứng khoán hoặc công cụ tài chính mà người bán đã mượn “tài sản” để thực hiện việc bán khống. 

Nhà đầu cơ tin rằng giá của sản phẩm mà mình đi vay sẽ giảm trong tương lai, cho phép bản thân mua lại với giá thấp hơn để kiếm lời, sau đó trả lại tài sản đã vay. Lợi nhuận được tạo ra khi có sự chênh lệch giữa giá mà tài sản được bán khống và giá mà được mua, điều này thể hiện lợi nhuận của người bán khống (hoặc lỗ, tùy từng trường hợp).

Hiểu về Bán khống

Trước đây, công việc bán khống là một chiến lược nâng cao chỉ nên được thực hiện bởi các nhà giao dịch và nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường. Bởi vì, công việc này thường được sử dụng trên thị trường hàng hóa theo hợp đồng thoả thuận; Chỉ những nhà đầu tư - quỹ đầu tư lớn mới có thể khởi động nghiệp vụ bán khống qua “Hợp đồng thương lượng” này.

Tuy nhiên trên thị trường tài chính hiện đại, nghiệp vụ bán khống hầu như đã lan rộng đến hầu hết mọi công cụ tài chính, phổ biến nhất là trên thị trường Forex. Bán khống được các nhà giao dịch sử dụng để phòng ngừa rủi ro tiền tệ hoặc đơn giản là để kiếm lợi nhuận từ việc phân tích thị trường giảm.

Ảnh Tradingview

Đối với thị trường Forex, các giao dịch được xử lý khác với cổ phiếu, có nghĩa là quá trình bán khống một cặp tiền là rất khác nhau. Khi bạn bán một cặp tiền, bạn đang bán đồng tiền cơ sở và mua đồng tiền định giá với kỳ vọng rằng giá trị của cặp tiền sẽ giảm xuống.

Bán khống và mua khống có giống nhau hay không?

Mua khống ít khi được nhắc đến vì đó là một cách truyền thống khi mua một sản phẩm, công cụ tài chính và mong chờ giá tăng là một điều hiển nhiên. Trong thị trường tài chính truyền thống, khái niệm mua khống hầu như không được mang ra để thảo luận. 

Tuy nhiên, khái niệm mua khống được nhắc đến khi bạn muốn mua một công cụ tài chính với khối lượng lớn - lớn hơn số vốn ban đầu bạn bỏ ra và bạn phải tìm đến Sàn giao dịch bằng cách vay mượn đòn bẩy. 

Khác với bán khống, một nhà đầu cơ vay mượn đòn bẩy nhằm mục đích tăng lợi nhuận lên gấp bội lần. Lợi nhuận kiếm được từ mua khống sẽ là một con số không tưởng so với vốn mà họ bỏ ra (ngược lại cũng sẽ dẫn đến thua lỗ nhanh chóng).

Bán khống có phải là hành vi trái đạo đức?

Bán khống có lẽ là một trong những chủ đề bị hiểu lầm nhiều nhất trong lĩnh vực đầu tư. Trên thực tế, những người này thường bị chỉ trích là những cá nhân nhẫn tâm chỉ vì lợi ích tài chính. Họ có thể bằng bất cứ giá nào mà không có niềm tin đến các công ty và sinh kế bị hủy hoại của quá trình trên. Tồi tệ hơn, những người này đã bị một số nhà phê bình coi là phi đạo đức vì họ đang đặt cược cho một nền kinh tế giảm sút. 

Tuy nhiên, trên thực tế là khá khác nhau. Những người bán khống giúp thị trường hoạt động trơn tru bằng cách cung cấp tính thanh khoản và cũng đóng vai trò hạn chế ảnh hưởng đến sự phấn khích thái quá của các nhà đầu tư.

Sự lạc quan quá mức thường đẩy cổ phiếu lên mức cao, đặc biệt là ở các đỉnh thị trường (trường hợp điển hình - dotcom và cổ phiếu công nghệ vào cuối những năm 1990, và ở quy mô thấp hơn, cổ phiếu hàng hóa và năng lượng từ năm 2003 đến 2007). Hoạt động bán khống đóng vai trò như một biện pháp kiểm tra thực tế nhằm ngăn chặn việc cổ phiếu bị trả giá cao đến mức lố bịch trong những thời điểm như vậy.

Lợi ích

Hoạt động bán khống được cho là đã đạt được nhiều sự tôn trọng hơn trong những năm gần đây với sự tham gia của các quỹ phòng hộ, quỹ định lượng và các nhà đầu tư tổ chức khác trong hoạt động này. Sự bùng nổ của hai thị trường Bullish và Bearish toàn cầu tàn khốc trong thập kỷ đầu tiên của thiên niên kỷ này cũng đã làm tăng mong muốn của các nhà đầu tư tìm hiểu về Short-Selling như một công cụ để phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư.

Rủi ro

Hoạt động này về cơ bản là một hoạt động rủi ro vì nó đi ngược lại xu hướng tăng dài hạn của thị trường, nhưng nó đặc biệt nguy hiểm khi thị trường đang tăng mạnh. Những người bán khống phải đối mặt với những khoản lỗ ngày càng leo thang trong một thị trường giá lên không ngừng được nhắc nhở một cách đau đớn về câu ngạn ngữ nổi tiếng của John Maynard Keynes : “The market can stay irrational longer than you can stay solvent”, Nghĩa là thị trường này đôi khi nó điên hơn bạn vẫn tưởng.

Ví dụ về bán khống đối với Forex

Hãy lấy cặp EUR/USD ra làm ví dụ. Khi giao dịch các cặp tiền tệ, nếu bạn mua đồng yết giá, thì đồng nghĩa bạn cũng phải bán đồng tiền định giá và ngược lại. Điều này có nghĩa là nếu bạn đang bán cặp EUR/USD, bạn không chỉ bán EUR mà bạn đang đồng thời mua vào USD. Do đó, không cần phải ‘vay mượn’ bất kỳ tài sản nào để có thể thực hiện bán khống.

Muốn bán EUR/USD, bạn chỉ cần nhấp vào “Sell the Market". Sau khi bạn đã bán, để đóng vị thế, bạn sẽ 'Mua' với số tiền tương tự (nếu cuối cùng bạn mua với giá thấp hơn giá đã bán, bạn sẽ có lợi nhuận - không bao gồm hoa hồng và phí). Bạn cũng có thể chọn đóng một phần giao dịch của mình.

Ví dụ: Bắt đầu một vị thế bán EUR/USD tại mức 1.07 với $100,000.

Nếu giá giảm xuống, nhà giao dịch có thể nhận được lợi nhuận từ giao dịch (không bao gồm hoa hồng và phí). Tuy nhiên, nếu giá tiếp tục giảm và không muốn đóng toàn bộ vị thế. Thay vào đó, bạn muốn đóng một nửa vị thế để kiếm lợi một phần trong khi vẫn giữ phần còn lại của giao dịch.

Nhà giao dịch bán 100,000 EUR/USD (Tương đương 1 lot giao dịch), có thể nhập 50,000 (tương đương 0,5lot) và chốt theo cách thủ công. Sau đó, nhấp vào nút ‘Đóng’ để bắt đầu quá trình đóng giao dịch 50k - đóng một nửa vị thế bán khống và tiếp tục Trailing-Stop. 

Phần còn lại của giao dịch sẽ tiếp tục di chuyển trên thị trường cho đến khi nhà đầu cơ quyết định mua thêm 50,000 bằng EUR/USD để ‘bù đắp’ phần còn lại của vị thế (đóng 0,5lot còn lại).

Tổng kết

Thời điểm hiện tại, công việc bán khống là một chiến lược tương đối tiên tiến phù hợp nhất cho các nhà đầu tư hoặc Trader lão luyện, những người đã quen thuộc với các rủi ro của việc Short-Selling và các luật lệ đi kèm. 

Tuy nhiên, đối với những người biết cách sử dụng nó một cách hiệu quả, bán khống có thể là một vũ khí lợi hại. Bằng cách sử dụng các quyền chọn bán để phòng ngừa rủi ro trong thị trường giảm giá hoặc đầu cơ vào sự suy giảm của đồng tiền hoặc công cụ tài chính vì các rủi ro trước mắt. 

Công việc này được ưa thích hơn đối với các thị trường có xu hướng giảm, tuy nhiên cần phải cân nhắc cẩn thận trước khi giao dịch vì nó mang lại rủi ro cao hơn ngay cả với triển vọng về một tương lai cho Thị trường giảm giá.

| Facebook | Instagram | YouTube | Telegram STP VN |